W związku z przypadającą w mijającym roku 80. rocznicą zakończenia II wojny światowej Fundacja Nobiscum przygotuje nową publikację – album pamięci Żydów miasta Płońska autorstwa Gabrieli Nowak-Dąbrowskiej, w którym zaprezentujemy ponad 200 niepublikowanych dotąd fotografii pochodzących z zasobu Archiwum Państwowego w Warszawie Oddział w Mławie, z zespołu archiwalnego Akta miasta Płońska.

Zespół Akta miasta Płońska zachował się w formie szczątkowej i liczy zaledwie 322 jednostki archiwalne. Fotografie, które znajdą się w albumie,  zachowały się w trzech jednostkach archiwalnych oznaczonych sygnaturami 32, 33 i 34 i zatytułowanych „Wnioski o wydanie dowodów osobistych”. Są to zarówno podania mieszkańców Płońska o wydanie dowodów osobistych z okresu międzywojnia (w tym także nieliczne dowody osobiste), jak również wnioski o wydanie dokumentów tożsamości z okresu II wojny światowej.

W albumie zostaną zaprezentowane fotografie kobiet i mężczyzn, osób w wieku podeszłym i uczącej się młodzieży, ludzi pracujących w różnych zawodach: handlarzy, krawców, szewców, zegarmistrzów, stolarzy, nauczycieli czy robotników. Warto zaznaczyć, że przed II wojną światową społeczność żydowska miasta Płońska liczyła około 6000 osób. Nieliczne zachowane i prezentowane w publikacji fotografie będą zatem stanowić próbę wydobycia z mroków niepamięci zaledwie garstki spośród mieszkających tu niegdyś Żydów.

Publikacja, wydana dzięki dofinansowaniu ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego, będzie miała swoją premierę w październiku 2025 roku i będzie dostępna nieodpłatnie.

Zadanie publiczne
“Album pamięci przedwojennych mieszkańców miasta Płońska – publikacja”
dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego

In connection with the 80th anniversary of the end of World War II, which falls this year, the Nobiscum Foundation will prepare a new publication – an album of remembrance of the Jews of Płońsk by Gabriela Nowak-Dąbrowska, in which we will present over 200 previously unpublished photographs from the resources of the State Archives in Warsaw, Department in Mława, from the archival collection Records of the Town of Płońsk [“Akta miasta Płońska”].

The collection Records of the Town of Płońsk has survived in fragmentary form and consists of only 322 archival units. The photographs that will be included in the album have been preserved in three archival units marked with reference numbers 32, 33 and 34 and entitled “Applications for the issue of identity cards”. These are both applications from Płońsk residents for the issue of identity cards from the interwar period (including a few identity cards), as well as applications for the issue of identity documents from the period of World War II.

The album will present photographs of women and men, the elderly and young people in school, people working in various professions: traders, tailors, shoemakers, watchmakers, carpenters, teachers and workers. It is worth noting that before World War II, the Jewish community of the town of Płońsk numbered about 6,000 people. The few preserved photographs presented in the publication will therefore constitute an attempt to bring back from oblivion only a few of all Jews who once lived here.

The publication, issued thanks to co-funding of the Self-Government of the Mazovian Voivodeship, will have its premiere in October 2025 and will be available free of charge.