Information in English: JewishPlock.eu W roku 2021 przypada 80. rocznica likwidacji płockiego getta. Pierwsza deportacja płockich Żydów miała miejsce 21 lutego 1941 roku, ostatnia – 1 marca tego roku. Chcąc upamiętnić te dni, kiedy ok. 10 tysięcy Żydów zostało wywiezionych przez Niemców do obozów pracy […]
For English version click here (link) Słyszymy, ale czy słuchamy? Współczesne miasto, niekoniecznie rozmiarów metropolii, zalewa nas stale amalgamatem dźwięków pochodzenia naturalnego i będących efektem działalności człowieka. Żyjąc w takim środowisku, automatycznie filtrujemy te dźwięki, broniąc się przed przebodźcowaniem i starając się zachować konieczne skupienie. […]
🇵🇱 Słyszymy, ale czy słuchamy? Współczesne miasto, niekoniecznie rozmiarów metropolii, zalewa nas stale amalgamatem dźwięków pochodzenia naturalnego i będących efektem działalności człowieka. Żyjąc w takim środowisku, automatycznie filtrujemy te dźwięki, broniąc się przed przebodźcowaniem i starając się zachować konieczne skupienie. Ponadto, naczelnym zmysłem na jakim opieramy nasze czynności poznawcze, jest wzrok. A gdyby na moment odwrócić tę tendencję – zamknąć oczy i skupić się na tym, co dociera do naszych uszu?
Mapa dźwiękowa ma wieloraką wartość: dokumentacyjną, historyczną, kulturową. Stanowi zapis tego, co się zmienia – dobrym przykładem może być obecna sytuacja epidemiczna, która w przypadku Płocka, ale nie tylko, wycięła z miejskiej tkanki przede wszystkim znaczną część charakterystycznego dla niej gwaru powodowanego życiem towarzyskim. Zamknięte restauracje, brak wydarzeń kulturalnych w przestrzeni miasta nie zaowocowały jednak ciszą. Przestrzeń zdominował szum. Ulice niezmiennie atakują nasze uszy dżwiękami ruchu samochodowego, który w zależności od miejsca odbywa się ciągle, bądź charakterystycznymi falami. Stal i prąd elektryczny niewiele robią sobie z epidemii, w krajobrazie dźwiękowym miasta coraz śmielej poczyna więc sobie maszyna. Równolegle, wciąż można znależć miejsca dążące do charakteru galenosfery, w których co najwyżej przyroda korzysta ze zredukowanej obecności ludzkiego intruza.
Na pierwszej mapie dźwiękowej Płocka znalazło się niespełna 160 minut nagrań sporządzonych w 40 lokalizacjach w mieście. Publikacja mapy będzie miała formę dwupłytowego wydawnictwa CD w ekologicznej okładce, które ukaże się dzięki dofinansowaniu ze środków Miasta Płock.
Autorem wszystkich nagrań jest Piotr Dąbrowski, płocki muzyk i artysta dźwiękowy, który od wielu już lat śledzi to, co wybrzmiewa w naszym otoczeniu.
Mapa posłuży Fundacji Nobiscum do realizacji dalszych zadań w obszarze badań pejzażu dźwiękowego i działalności edukacyjnej i warsztatowej w 2021 roku. Planujemy kontynuację projektu, który w kolejnych latach zostanie wzbogacony o jeszcze więcej nagrań – mapa dźwiękowa jest bowiem projektem żywym i zmiennym, tak jak żyje i zmienia się nagrywane miasto.
Nagrania mapy dźwiękowej Płocka zostaną opublikowane na licencji Creative Commons – uznanie autorstwa (CC BY 3.0 PL). Zachęcamy do wykorzystania ich w działalności edukacyjnej i kulturalnej, a także do kontaktu z nami celem uzyskania dodatkowych informacji.
Mapa dźwiękowa będzie dostępna nieodpłatnie w drugiej połowie grudnia 2020 r. w nakładzie 500 sztuk. Więcej informacji niebawem!
🇬🇧 We hear, but do we listen? A modern city, not necessarily the size of a metropolis, is constantly flooding us with the amalgam of sounds of natural origin and those being an effect of human activity. Living in such an environment, we automatically filter these sounds, defending ourselves against over-stimulation and trying to maintain the necessary focus. Moreover, the main sense on which we base our cognitive activities is sight. What if this tendency was reversed for a moment – what if we closed our eyes and focused on what is reaching our ears?
The sound map has multiple purposes: documentary, historical and cultural. It is a record of variables – a good example can be the current epidemic situation, which in the case of Płock, but not only, cut out a large part of the characteristic social life buzz from the city’s tissue. However, closed restaurants and the lack of cultural events in the city space did not result in silence. The space was dominated by noise. The streets invariably attack our ears with the sounds of car traffic, which, depending on the place, takes place either continuously or in characteristic waves. Steel and electricity disregard the epidemic, so the machine is becoming a bolder element in the soundscape of the city. Still, there are places close to the character of a galenosphere, where nature benefits from the reduced presence of the human intruder.
The first sound map of Płock includes slightly less than 160 minutes of recordings made in 40 locations in the city. The map will be published in the form of a double CD with an eco-friendly cover, which will be released thanks to funding received from the City of Płock.
The author of all recordings is Piotr Dąbrowski, a musician and sound artist from Płock who has been following the sounds in our city environment for many years.
The map will be used by the Nobiscum Foundation to carry out further tasks in the field of soundscape research as well as educational activities in 2021. We plan to continue the project, which in the coming years will be enriched with even more recordings – a sound map is a living and changing concept, just like the recorded city lives and changes on a constant basis.
Recordings of the Płock sound map will be published under the Creative Commons attribution license – (CC BY 3.0 PL). We encourage you to use them in educational and cultural activities, as well as contact us for additional information.
An edition of 500 of the sound map of Płock will be available free of charge in the second half of December 2020. More info soon!
🇵🇱 Fragment panoramy Wyszogrodu z majestatycznie wznoszącym się nad miasteczkiem nieistniejącym już dziś budynkiem synagogi – to zapowiedź nowego projektu realizowanego przez Fundację Nobiscum. Zaczynamy oficjalnie pracę nad nowym, dwujęzycznym przewodnikiem: “Śladami Żydów Mazowsza”! ✡️ Przewodnik zaprezentuje synagogi, cmentarze żydowskie czy mykwy, ale również budynki, […]
Cykl Sygnał/Szum wkracza w kolejny rok swojej działalności. Za nami już pierwszy tegoroczny koncert, na którym wystąpił Wojtek Kurek. Nie opadł jeszcze kurz po cyklu zeszłorocznym, w ramach którego zorganizowaliśmy 9 wydarzeń: koncerty, spotkania, warsztaty fieldrecordingowe czy spacer dźwiękowy. Strona SYGNALSZUM.PL stanowić będzie nie tylko […]
For an English version click here: jewishplock.eu
W niedzielę 1 marca 2020 r. mija 79 rocznica ostatniej deportacji Żydów z płockiego getta. Fundacja Nobiscum zaprasza tego dnia o godzinie 18.00 do Płockiej Galerii Sztuki na premierę swojego trzeciego wydawnictwa – książki „Tema. Wspomnienia z czasów Zagłady” stanowiącej zapis rozmów Temy Lichtensztajn z jej wnukiem, Joshuą Newmanem, a także audiowizualną prezentację projektu „Pamięć. Płock 1939” stanowiącego efekt ponad półrocznej kwerendy mającej na celu imienne upamiętnienie wszystkich płocczan żydowskiego pochodzenia zamieszkujących nasze miasto na początku II wojny światowej. Specjalne fotografie na potrzeby prezentacji wykonała Among Scratches. Premierze towarzyszyć będzie koncert zatytułowany „Zachor” w wykonaniu płockiego projektu 3kropki.
Książka „Tema. Wspomnienia z czasów zagłady”:
W 2020 roku obchodzimy 75. rocznicę zakończenia II wojny światowej. Z tej okazji Fundacja Nobiscum publikuje książkę „Tema. Wspomnienia z czasów zagłady”, będącą szczególnym zapisem wspomnień płocczanki Temy Lichtensztajn – świadka niemieckich zbrodni, któremu udało się przeżyć Holokaust.
Tema Lichtensztajn (1918–2008) urodziła się w Warszawie, z początkiem lat 30. jej rodzina zamieszkała w Płocku. Ojciec Temy, Jakub Zylbersztajn prowadził tu zakład stolarski w nieistniejącym już domu przy ulicy Kolegialnej 27, gdzie jego rodzina mieszkała do początku września 1940 roku. Zylbersztajn rezentował swoje wysoko cenione przez płocką klientelę meble na wystawie „Sztuka Płocczan” w 1932 roku. Po ukończeniu szkoły (była absolwentką Żydowskiego Gimnazjum Humanistycznego), aż do wybuchu wojny, Tema pracowała jako biuralistka. Wybuch II wojny światowej zmienił nieodwracalnie życie rodziny Zylbersztajnów. Pod koniec 1940 roku Tema wraz z rodzicami i siostrą Felą znalazła się w płockim getcie. W lutym 1941 roku Zylbersztajnowie zostali wysiedleni do getta w miejscowości Jadów, a stamtąd do Starachowic i Bodzentyna. Rodziców Temy, Jakuba i Frajdę, deportowano następnie do obozu pracy w Radomiu, potem do Auschwitz. Jakub trafił później do Dachau, Frajda do Bergen-Belsen. Tema i Fela pracowały w fabryce amunicji w Starachowicach. Tam poznały Jana Cioka z pobliskiej wsi Wąchock, który pomógł młodym kobietom w ucieczce i znalezieniu schronienia w domu Teofila Nowaka ze wsi Bronkowice. Teofil Nowak i jego rodzina pomogli wrócić do zdrowia chorej na tyfus Feli i załatwili jej dokumenty, które umożliwiły jej podjęcie pracy w Niemczech. Tema została u Teofila Nowaka do końca wojny, przejęła rolę gospodyni domu, opiekowała się jego synem. W pomoc Temie i Feli zaangażowana była także siostra Teofila – Helena Senderska. 21 listopada 1993 roku Yad Vashem uznał Jana Cioka, Teofila Nowaka i Helenę Senderską za Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Po powrocie do Płocka, niedługo po wyzwoleniu, Tema związała się z Dawidem Lichtensztajnem – znajomym sprzed wojny, zegarmistrzem. Wyjechali do Niemiec, następnie do Szwecji, gdzie wzięli ślub, zaś w 1951 roku wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych.
Publikacja wspomnień Temy, w formie wywiadu, którego udzieliła w 1994 roku swojemu wnukowi Joshui Newmanowi, to próba ocalenia od zapomnienia wojennych doświadczeń jednej z rodzin żydowskich związanych z Płockiem, zarazem doświadczeń płocczanki, która przez całe życie nosiła w sobie tragiczne wspomnienia, którymi nie potrafiła dzielić się z nikim spoza rodziny. Jak zaznacza Joshua Newman we wstępie do wywiadu, po premierze filmu Stevena Spielberga „Lista Schindlera”, jego ekipa filmowa nagrała dla archiwum, które stworzył reżyser, część wspomnień Temy, jednak wiele z epizodów, które pojawiły się podczas jej rozmowy z wnukiem, nigdy nie trafiło na archiwalne taśmy, ze względu na zrozumiałą trudność, jaką sprawiała jej rozmowa z obcymi ludźmi o tak trudnych doświadczeniach.
Fundacja Nobiscum opublikowała książkę w ramach prowadzonej odpłatnej działalności pożytku publicznego. Książka będzie dostępna w sprzedaży od dnia premiery.
Projekt „Pamięć. Płock 1939”:
Z około 9 tys. osób pochodzenia żydowskiego mieszkających w Płocku przed wybuchem II wojny światowej, ocalała zaledwie garstka. Mówiąc o tych mrocznych czasach posługujemy się liczbami, często zapominając, że stoją za nimi konkretni ludzie. Mężczyźni, kobiety i dzieci. Co jakiś czas w przestrzeni publicznej wyrastają ważne, potrzebne i mądre projekty, które stanowią dla nas motywację do podejmowania nowych wyzwań. Z inspiracji inicjatywą Dariusza Popieli “Ludzie, nie liczby” oraz przedsięwzięciem Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” – “Lublin. 43 tysiące” Fundacja Nobiscum zrealizowala projekt „Pamięć. Płock 1939”, ktorego celem jest imienne upamiętnienie wszystkich mieszkańców miasta Płocka żydowskiego pochodzenia, którzy zginęli w Holokauście, a o których informacje można odnaleźć w dokumentach archiwalnych z okresu II wojny światowej. Efekty tej ogromnej kwerendy, przeprowadzonej przez Gabrielę Nowak-Dąbrowską, wiceprezeskę Fundacji Nobiscum, opublikowane zostaną z początkiem marca 2020 roku na prowadzonej przez fundację stronie JewishPlock.eu. Zanim to jednak nastąpi, zaprezentujemy je 1 marca w formie multimedialnej, która prócz nazwisk płockich Żydów oparta została o specjalnie wykonane z tej okazji fotografie autorstwa Among Scratches.
fundacjanobiscum.eu/pamiec-plock-1939/
www.facebook.com/AmongScratches/
3kropki:
Projekt solowy płocczanina Krzysztofa Piotrowskiego, gitarzysty zespołu Schrottersburg. Podczas premiery książki i projektu artysta zagra specjalnie przygotowany na tę okazję materiał zatytułowany „Zachor”, inspirowany historią lokalnej społeczności żydowskiej i dedykowany płockim Żydom, którzy zginęli w czasie Holokaustu.
www.facebook.com/3kropki-113179249233215/
W środę 19 lutego Fundacja Nobiscum we współpracy z Płocką Galerią Sztuki i Sound Machines/SOMA Laboratory zaprasza na pierwsze wydarzenie koncertowe pod szyldem Sygnał/Szum w 2020 roku. W siedzibie PGS zagra Wojtek Kurek w ramach swojej trasy zapowiadającej nowy album Buoyancy. Start: 19.00. Wstęp wolny. […]
Ostatni w tym roku koncert z cyklu Sygnał/Szum na którym wystąpili SqrtSigil i Random Variable, a który odbył się w Płockiej Galerii Sztuki 23 listopada. Cykl Sygnał/Szum realizuje Fundacja Nobiscum dzięki dofinansowaniu ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego. Fotografie: Gabriela Nowak-Dąbrowska, Piotr Dąbrowski
Warsztaty dźwiękowo-plastyczne “Od dźwięku do obrazu” zrealizowane w ramach naszego projektu Sygnał/Szum dzięki dofinansowaniu ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego. Zajęcia odbyły się w siedzibie Płockiej Galerii Sztuki 23 listopada 2019 roku.
Prowadzenie: Mirek Cegłowski i Piotr Dąbrowski
Fotografie: Gabriela Nowak-Dąbrowska
🇵🇱 Mykwa, która istniała jeszcze zanim powstał piękny budynek będący dziś siedzibą Płockiej Galerii Sztuki. Kamienica, w której mieściła się siedziba Towarzystwa Opieki nad Dziećmi Żydowskimi oraz Schroniska dla Bezdomnych Dzieci Żydowskich. Prawdziwy dom rabina – w odróżnieniu od nazywanego tak popularnie budynku przy ulicy […]
